Lubisz zwierzęta? My tak! Dlatego cieszy nas każdy model, który może sprawić, że życie naszych zwierzaków będzie bardziej komfortowe. A miejsce użycia wydruków 3D nie musi ograniczać się do domu – istnieją modele przeznaczone do ochrony dzikich zwierząt. Świetnie, że tylu makerów na całym świecie to widzi – wystarczy spojrzeć na kategorię „zwierzęta domowe” na PrusaPrinters.org, gdzie znajdziesz mnóstwo doskonałych modeli. Zanim jednak zaczniesz drukować czy modelować, dobrze jest zatrzymać się na chwilę i pomyśleć o bezpieczeństwie i funkcjonalności modelu. Przejrzyjmy kilka na prawdę fajnych i użytecznych modeli. Pokażemy jak sprawić, aby były nie tylko funkcjonalne, ale również bezpieczne.

Materiały i higiena

Nasze zwierzęta domowe (i dzikie) są generalnie mniej wybredne od nas w kwestii higieny. Dlatego to Ty musisz o nią zadbać. Dokładnie przemyśl, co im przekazujesz. Podstawy opisaliśmy już w artykule o wydrukach do kontaktu z żywnością. Ogólnie rzecz biorąc, nie pokryte żadną powłoką miski z drukarki 3D mają niewielkie szczeliny między warstwami, w których mogą zbierać się bakterie. Nieprzyjemny zapach to najlepszy przypadek – w najgorszym Twój zwierzak może zachorować.

Nie narażaj również zwierzęcia na kontakt z materiałami toksycznymi (zawierającymi styren), jak ABS czy ASA. Zamiast nich użyj PLA, PETG lub innych materiałów bezpieczniejszych w kontakcie z żywnością. Jest to szczególnie ważne przy gryzoniach i podobnych zwierzakach, które nie zawahają się pogryźć przedmiotu.

Modele nie powinny być zbyt skomplikowane – powinny być łatwe w myciu i nie stanowić zagrożenia połknięcia lub jakiegokolwiek innego niebezpieczeństwa dla zwierząt. Dobrze jest drukować modele z wypełnieniem 100% lub wypełnić pustą przestrzeń wewnątrz żywicą epoksydową. Jest to szczególnie ważne przy miskach na wodę – woda może przeciekać do wnętrza powłok przez szczeliny, pozostając tam na dłużej i powodując nieprzyjemny zapach lub inne niepożądane efekty.

Wybór modeli na PrusaPrinters

Poświęciliśmy trochę czasu na stworzenie kolekcji modeli, które uważamy za ładne i przydatne – domki dla chomików i budki dla ptaków, podajniki do karmy, torebki na torby na odchody itp. Polecamy Ci ją przejrzeć, ponieważ jest tam mnóstwo modeli i być może chociaż Cię zainspirują.

Zasady drukowania dla zwierząt wolno żyjących

Skoro już omówiliśmy wybór odpowiednich materiałów i ustawienia druku, możemy przejść dalej. Nasze zwierzaki będą wdzięczne za zdecydowaną większość wydruków, które możemy dla nich wykonać (cóż, może poza kotami…), nawet jeśli przy tym popełnimy parę błędów.

Wiele gatunków żyjących wolno również doceni Twoje starania, jednak musisz dobrze przemyśleć kwestie wytwarzania wydruków 3D i ich umieszczania w odpowiednich miejscach. W przeciwieństwie do zwierząt domowych, te żyjące na wolności codziennie walczą o życie. A każdy błąd może to życie kosztować. Zazwyczaj zalecane jest używanie materiałów znanych zwierzętom, jak drewno lub innych, które są odporne na warunki atmosferyczne i trwałe. Nie martw się jednak, wciąż masz możliwość wydrukowania wielu przedmiotów – po prostu musisz to zrobić dobrze.

Kluczowe jest poznanie wszelkich wymaganych parametrów i rekomendacji przed drukowaniem dla zwierząt żyjących na wolności, a mogą być one dość specyficzne. Poniżej przedstawiamy kilka przykładów, ale w przypadku innych projektów zalecamy kontakt ze specjalistami, aby upewnić się, że wszystko będzie wykonane prawidłowo.

Budki dla ptaków

Zacznijmy od popularnych budek dla ptaków. Stanowią one bardzo popularną grupę modeli 3D – pomagają chronić naturę, wyglądają dobrze i pozwalają cieszyć się pięknym śpiewem ptaków w Twoim ogrodzie. Biblioteka modeli 3D na PrusaPrinters oferuje wiele projektów, ale w tym miejscu pragniemy przekazać ważne ostrzeżenie: mimo, że wiele z nich wygląda na prawdę ładnie, to ich funkcjonalność jest bardzo ograniczona – niektóre potrafią być nawet niebezpieczne dla zwierząt!

Największym problemem większości drukowanych budek dla ptaków jest brak otworu serwisowego (takiego, jak np. zdejmowany daszek) i wejście pozostawiające wiele do życzenia (spójrz na tę na prawdę ładną budkę, której jednak brakuje kilku funkcji). Każda budka wymaga czyszczenia od czasu do czasu (raz na sezon), a może to być problematyczne bez odpowiedniego dostępu. Wejście dla ptaków może mieć różne wymiary dla różnych gatunków. Zanim stworzysz własny projekt, nie zapomnij zapoznać się z rekomendacjami lokalnego stowarzyszenia ornitologów (np. w USA istnieje NWF, w Polsce mamy GDOŚ) i dopasuj projekt do ich wytycznych.

Przygotowaliśmy cztery rodzaje najbardziej popularnych (i łatwych do wydrukowania) budek używanych w środkowej Europie. Instrukcje drukowania, umieszczenia we właściwym miejscu i informacje o gniazdujących gatunkach są zawarte w opisie każdego z nich. Nie zapomnij zapoznać się dokładnie ze wszystkimi instrukcjami, aby mieć pewność, że Twoje działania nie utrudnią życia zwierząt, ani nie będą stanowić dla nich zagrożenia. Mówiąc wprost: budka dla ptaków powinna być bezpiecznym miejscem dla rozwoju piskląt, nie śmiertelną pułapką!

Budki dla nietoperzy

Trochę mniej popularne, ale równie przydatne i interesujące są budki dla nietoperzy. Nietoperze pełnią niezwykle ważną rolę w ekosystemie, zapylając rośliny, przenosząc ziarna i kontrolując populację insektów. Niektóre gatunki preferują kryjówki w budynkach, np. za roletami, na strychach itd. Wiele nowych budynków (ale nie tylko nowych) nie ma tego rodzaju przestrzeni, przez co nie stanowią siedliska dla nietoperzy. Możemy temu zaradzić montując budki, które przy odrobinie szczęścia zostaną zasiedlone przez np. karliki. Nietoperze zjadają insekty w okolicy gniazda, stanowiąc doskonały przykład pożytku oraz wartości edukacyjnej i ochronnej dla środowiska.

Przygotowaliśmy również jeden model, który warto wypróbować na zewnętrznej ścianie budynku, na drzewie lub wysokim słupie. Stawiając budkę dla nietoperzy musisz jednak pamiętać o kilku ważnych zasadach. Nieprzestrzeganie ich może stanowić śmiertelne zagrożenie dla chronionych gatunków! Przeczytaj zalecenia zawarte w opisach modeli i zapoznaj się z zaleceniami ekspertów obowiązującymi w Twojej okolicy (np. Merlin Tuttle’s bat conservation, Bat conservation international, NASBR, GDOŚ itp.).

Krótkie przypomnienie: nietoperze brudzą trochę bardziej, niż ptaki – jeśli Twój dom okaże się dla nich atrakcyjny i zdecydują się pozostać, prawdopodobnie będziesz znajdować ich odchody na powierzchniach znajdujących się poniżej budki. Z drugiej strony, tzw. guano jest jednym z najlepszych nawozów.

Karmniki dla ptaków (i innych zwierząt)

Ponownie przypominamy o obowiązujących zasadach i przepisach. Zawsze używaj czystego i zdrowego pożywienia i uzupełniaj je regularnie. Niewłaściwe przerwy i wybór pokarmu może bardzo zaszkodzić! Regularnie czyść karmniki, utrzymuj pokarm suchy i karm ptaki tylko wtedy, gdy tego wymagają (w Środkowej Europie jest to okres od października do marca). Nie zapomnij umieścić karmnika z dala od drapieżników – odpowiednia wysokość to 1,5 m ponad gruntem i 2 m od innych konstrukcji.

Ogólne zasady dla tworzenia karmników są trochę łagodniejsze, niż dla budek. Ich rozmiary i kształty mogą bardzo się różnić, jednak istnieją dwie kwestie, o które szczególnie warto zadbać: pokarm musi być suchy, a karmnik musi znajdować się poza zasięgiem drapieżników. Dobrze jest stworzyć karmnik z daszkiem i możliwością przymocowania sznurka lub patyka.

Te dwa projekty z PrusaPrinters spodobały nam się szczególnie: pierwszy jest stworzony ze szpuli po Prusamencie, a drugi został stworzony z plastikowej butelki. Pierwszy ma pewną wadę – miejsce na pokarm jest dość niskie (a w dachu znajdują się niewielkie otwory), podczas gdy drugi w ogóle nie ma dachu – pokarm więc będzie namakać w deszczowe dni. Przygotowaliśmy ulepszenia dla obydwóch projektów (pierwszy , drugi), aby polepszyć ich funkcjonalność.

Oczywiście karmniki mogą służyć nie tylko ptakom – istnieje całe mnóstwo modeli przygotowanych dla innych zwierząt. Spróbuj wydrukować np. ten karmnik dla pszczół.

Domki dla owadów

Domki dla owadów są ogrodowymi akcesoriami zyskującymi na popularności w ostatnich czasach. Powód jest prosty: są ładne, interesujące i przydatne. Domki dla owadów są zazwyczaj tworzone z naturalnych materiałów, więc nie unikniesz ich (przynajmniej częściowo). Do przyciągnięcia owadów potrzebujesz suchego drewna, trzciny, szyszek, itp. Nadal możesz jednak użyć swojej drukarki 3D do stworzenia dobrze wyglądającej pokrywy zewnętrznej. Dzięki temu możesz wykonać konstrukcje wspierające lokalną różnorodność biologiczną oraz służące edukacji i zabawie. A oprócz tego urozmaicą one również Twój ogród! Spróbuj np. wydrukować ten świetny projekt ze szpuli Prusamentu.

Inne projekty do ochrony zwierząt i środowiska naturalnego

Mamy nadzieję, że ta mała prezentacja pokazała Ci, że wydruki 3D mogą przydawać się nie tylko zwierzakom domowym, ale również dzikim (ta „żywołapka”może również być przykładem). Pamiętaj, że konstrukcje muszą być funkcjonalne i bezpieczne – bezmyślne wciśnięcie przycisku, aby puścić wydruk może nie wystarczyć. Pamiętaj o kilku zasadach wspomnianych w tym artykule. Mówimy o tym, ponieważ na PrusaPrinters.org jest mnóstwo innych projektów, które mogą okazać się przydatne, jeśli tylko będziesz przestrzegać wytycznych. Oczywiście wiele projektów znajdzie zastosowanie głównie w zastosowaniach specjalistycznych (profesjonalnych): obejrzyj naszą ostatnią „Prusa Stories”, drukowane w 3D skorupy żółwi, jaja itp. Wciąż jednak masz wiele zastosowań wokół swojego domu. Nie wahaj się więc i stwórz coś użytecznego! Udanego drukowania!